برخلاف دید عمومی مدیریت شهر فقط به رفت و روب زباله و روکش آسفالت و کاشت گل و گیاه درمیادین و معابرمحدود نمی‌شود، بلکه بسیار گسترده است. این میان «صیانت ازحریم شهر» ازمسائل و موضوعات مهمی است و از این‌رو در شهرداری بخش ویژه‌ای برای تحقق آن ایجاد شده است.
«سید امیر فتاحیان» مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران در این زمینه خبرهای تازه‌ای برای شهروندان دارد. به تازگی نخستین سامانه هوشمند رصد هوایی حریم شهر تهران با استفاده ازکوادکوپتر(نوعی
پهپاد) در ناحیه 7 شهرداری منطقه 18 راه‌اندازی شده و پس از آن نیز در10 منطقه دیگر از جمله مناطق یک، 2، 4، 5، 13، 14، 15، 19، 20 و22 به بهره‌برداری رسیده است.
شاید این سؤال در ذهن شما ایجاد شده که سامانه هوشمند رصد هوایی حریم شهر تهران به چه منظور و با چه هدفی راه‌اندازی شده است؟ در این زمینه باید گفت که در همه کشورهای توسعه‌یافته، حریم شهرها یا همان کمربند سبز به‌عنوان ریه‌های تنفسی شهر و یکی از حقوق مسلم شهروندان از اهمیت استراتژیک برخوردار است و باید از آن محافظت شود.
- هدف اصلی؛ جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه
رصد مستمر حریم و افزایش دقت و سرعت عمل درجلوگیری از هر نوع ساخت‌وساز غیرمجاز در حریم شهر تهران یک ضرورت انکارناپذیر است. فتاحیان عنوان می‌کند که تقویت و پیشبرد فرایند هوشمندسازی یکی از ضرورت‌های مدیریتی و یکی از الزامات زندگی در جهان کنونی است. بر همین مبنا و در راستای سیاست‌های هوشمندسازی شهرداری تهران و نیز دغدغه‌ها و برنامه‌های مدیریت شهری در حوزه صیانت از حریم شهر تهران، سامانه هوشمند رصد هوایی حریم شهر تهران با هدف کمک و همکاری با مناطق ۱۱گانه دارای حریم درشهر تهران راه‌اندازی شده است. این در حالی است که رصد حریم تهران در برخی نقاط صعب‌العبور جز با نظارت هوایی از طریق «کوادکوپتر» ممکن نیست.
- صرف چند ماه زمان برای دریافت مجوز
مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران در پاسخ به این سؤال که چقدر طول کشید تا طرح سامانه هوشمند رصد هوایی به مرحله اجرا برسد؟ می‌گوید: «طبیعتاً از لحظه شکل‌گیری ایده تا تدوین و بررسی کارشناسی طرح از سوی شرکت شهربان و حریم‌بان با همکاری اداره کل حریم و همچنین دریافت مجوزهای لازم از مراجع ذیربط چندماهی زمان صرف شد، اما آن چیزی که در این خصوص مورد توجه قرار گرفت این بود که ما بتوانیم در سریع‌ترین زمان ممکن طرحی را ارائه کنیم و به مرحله اجرا بگذاریم که مؤثر، حرفه‌ای و کاربردی باشد. به همین دلیل این طرح در جلسات کارشناسی متعدد واکاوی، تحلیل و بررسی شد تا اینکه طرحی کارشناسانه به بار نشست.»
- پویش مردمی«من حریم‌بان هستم»
سید امیرفتاحیان می‌گوید: «هرچند در حال حاضر با مجموعه سیاست‌ها و برنامه‌های شهرداری تهران در حوزه صیانت از حریم میزان تخلفات کاهش پیدا کرده، اما طبیعتاً تداوم این سیاست‌های نظارتی و اجرایی برای حفظ حریم و مقابله با متخلفان ضرورت دارد. این میان مشارکت شهروندان در صیانت از حریم یک ضرورت است که می‌تواند نقش بسیار مؤثری را ایفاکند. در همین راستا و با هدف فرهنگسازی در این زمینه، پویش شهروندی«من حریم‌بان هستم» از سوی شرکت شهربان و حریم‌بان راه‌اندازی شده تا شهروندان هرچه بیشتر با اهمیت صیانت ازحریم و نقش آن دربهبود و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و ضرورت حفاظت از آن آشنا شوند.» وی تأکید می‌کند که رسانه‌های جمعی می‌توانند در کنار شهرداری تهران نقش مؤثری در فرهنگسازی برای صیانت از حریم شهر داشته باشند.
- بررسی اطلاعات کوادکوپترها در مرکز
به گفته مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران، در طرح هوشمند رصد هوایی حریم شهر تهران، محدوده حریم در مناطق ۱۱گانه دارای حریم با پرواز کوادکوپترها رصد می‌شود تا آخرین وضعیت حریم مورد ارزیابی کرشناسان قرار بگیرد. سپس اطلاعات جمع‌آوری شده در مرکز کنترل و نظارت شهربان و حریم‌بان ثبت و ارسال می‌شود.
این‌طور که فتاحیان توضیح می‌دهد ارتقای سطح هوشمندسازی صیانت از حریم، رصد حریم در نقاط صعب‌العبور، صرفه‌جویی در زمان و افزایش سرعت درفرایند رصد و صیانت ازحریم، امکان تطبیق تصاویر برداشتی در بازه‌های زمانی مشخص برای انجام بررسی‌های نظارتی، افزایش دقت در رصد حریم و فراهم شدن آرشیو تصویری به روز و مستمر از وضعیت حریم از مهم‌ترین مزایا و ویژگی‌های این سامانه هوشمند مدیریت شهری است.
- پرواز تا ارتفاع 500متر و محدوده7 کیلومتری
حال نوبت به آن رسیده تا بفهمیم کوادکوپترها و
پهپادهایی که برای این سامانه هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند، توسط چه کسانی هدایت می‌شوند و این سامانه هوشمند چه مزایای دیگری دارد. این مقام مسئول در شهرداری تهران توضیح می‌دهد که این کوادکوپترها با نظارت مراجع قانونی مرتبط و توسط کارشناسان آموزش دیده کمیته صیانت از حریم شرکت شهربان و حریم‌بان و با همراهی کارشناسان اداره کل حریم هدایت می‌شوند. راهبران این نوع
پهپادها دوره تخصصی هدایت کوادکوپتر را در مراکز آموزشی گذرنده و گواهینامه ویژه دریافت کرده‌اند. باید اضافه کرد که پرواز تا محدوده ۷ کیلومتری و تا ارتفاع ۵۰۰ متری آسمان، ضبط و ارسال تصویر با کیفیت 4k، پرواز در شرایط بد آب و هوایی وهمچنین ثبت همزمان عکس و فیلم از دیگر قابلیت‌های این نوع
پهپادهاست.
- رصد هوایی با حضور نمایندگان نهادهای نظارتی
سید امیر فتاحیان ادامه می‌دهد: «برای راه‌اندازی سامانه رصد هوایی حریم شهر تهران با توجه به محدودیت‌های قانونی هیچ منابع انسانی جدیدی جذب نشده است، یعنی این سامانه هوشمند راکارشناسان کمیته صیانت از حریم شرکت شهربان و حریم‌بان هدایت می‌کنند و در مراحل تطبیق و بررسی داده‌ها، کارشناسان اداره کل حریم شهر تهران هم به این جمع می‌پیوندند. این نکته را هم باید گفت که در رصدهای هوایی نماینده نهادهای نظارتی، کارشناسان شهرسازی، نیروهای حریم‌بان نواحی شهرداری و تیم کمیته صیانت از حریم شرکت شهربان و حریم‌بان حضور دارند.»
- به‌کارگیری 290 نیروی حریم‌بان در شهر تهران
اجرای سامانه هوشمند رصد هوایی با توجه به حساسیت و اهمیت استراتژیکی آن از صفر تا صد در مجموعه شهربان و حریم بان، به‌عنوان یکی از زیر مجموعه‌های شهرداری تهران، انجام می‌شود.
این سامانه هوشمند رصد هوایی همه ۱۱ منطقه دارای حریم درشهر تهران را پوشش می‌دهد، اما رونمایی از این سامانه طی مراسمی با حضور مقام قضایی شهربان و حریم‌بان ادراه کل حریم، اداره حفظ کاربری اراضی کل کشور و جمعی از مدیران شهرداری منطقه 18 در ناحیه ۷ منطقه ۱۸ انجام شد. فتاحیان در پایان اطلاعات دیگری در اختیارمان می‌گذارد: «در محدوده حریم شهر تهران، تعداد ۲۹۰ نیروی حریم‌بان، با 36 دستگاه خودرو زیر نظر شهرداران نواحی مناطق مذکور مشغول به خدمت هستند که به تازگی از پوشش جدید سازمانی حریم بانان هم که یک پوشش حرفه‌ای و عملیاتی است رونمایی کردیم. نیروهای اجرایی حریم‌بان از طریق شرکت‌های پیمانکاری پس از عبور از فیلترهای گزینشی و منطبق با پروتکل‌های جذب نیروهای انسانی به کارگرفته می‌شوند که البته قبل از آغاز به کار در دوره‌های تخصصی شرکت و آموزش‌های لازم را فرا می‌گیرند. میانگین سنی نیروهای حریم‌بان حدود 30 سال است و این بدان معناست که جامعه حریم بانان شهر تهران یک جامعه جوان و با انگیزه است. کار در حوزه حریم‌بانی حساس و پرحادثه است و در این مسیرتاکنون تعدادی از نیروهای حریم‌بان براثر اتفاقات حین مأموریت و توسط متخلفان ساخت‌وساز مصدوم شده‌اند.»