در حالی که برخی تحلیلگران از نزدیک بودن توافق بر سر تشکیل دولت جدید لبنان سخن میگویند، برخی دیگر بر این باورند که بحرانهای سیاسی، از جمله اختلافات پیرامون واگذاری وزارتخانهها و دخالت گروههای مختلف، روند تشکیل دولت را به بنبست کشانده است. در این میان، پروازهای پهپادهای ناشناس در مناطق مختلف بیروت و بهویژه در جنوب این شهر، نگرانیها را درباره استفاده از ابزارهای نظارتی و فشارهای امنیتی افزایش داده است.
نواف سلام، نخستوزیر لبنان که از ابتدای مأموریت خود برای تشکیل دولت تلاش کرده تا تعادل سیاسی را حفظ کند، اکنون با چالشهای جدیدی مواجه است که ممکن است مسیر تشکیل دولت را دشوارتر کند. تحرکات شبانه و نمایش "قدرت" گروههای مختلف، از جمله پرواز پهپادها و کاروانهای موتورسواران، پیامدهای پیچیدهای برای امنیت سیاسی لبنان به همراه دارد. این موضوع در کنار تنشهای مربوط به ترکیب کابینه، نقش گروههای سیاسی در تعیین وزرا و اعتراضات عمومی، وضعیت دولت آینده را بیش از پیش نامشخص کرده است.
۱. گرههای سیاسی در روند تشکیل دولت لبنان
از زمان انتخاب نواف سلام به عنوان نخستوزیر، چالشهای متعددی در مسیر تشکیل دولت به وجود آمده است. اصلیترین اختلافات مربوط به تخصیص وزارتخانههای کلیدی از جمله وزارت دارایی، و نحوه سهمبندی قدرت بین گروههای سیاسی و فرقهای لبنان است. برخی احزاب و جریانها خواهان حضور قویتر در کابینه هستند، در حالی که نخستوزیر تلاش دارد تا از شکلگیری دولتهای سهمیهای و سنتی جلوگیری کند.
۲. پهپادهای نظارتی و تحرکات شبانه
در روزهای اخیر، گزارشهایی از پرواز پهپادهای ناشناس بر فراز مناطق مختلف بیروت، ضاحیه جنوبی و مناطق حساس دیگر منتشر شده است. این پروازها که بهطور همزمان با تحرکات موتورسواران در سطح شهر انجام شده، به عنوان بخشی از عملیات نمایش قدرت برخی گروهها تعبیر شده است. برخی تحلیلگران بر این باورند که این اقدام، پاسخی به روند مذاکرات دولت و افزایش فشارهای سیاسی بر نخستوزیر است.
نواف سلام که از ابتدا تلاش کرده است تا با گروههای مختلف سیاسی تعامل داشته باشد، این تحرکات را نوعی اعمال فشار غیرمستقیم بر فرآیند تصمیمگیریهای سیاسی میداند. برخی منابع سیاسی لبنان نیز اعلام کردهاند که نخستوزیر از این اقدامات احساس نارضایتی و تهدید کرده است.
۳. تأثیر پرواز پهپادها بر مذاکرات دولت
پروازهای پهپادی و تحرکات شبانه در مناطقی مانند ضاحیه جنوبی، الباشوره و مناطق اطراف کاخ ریاستجمهوری باعث شده تا برخی از بازیگران سیاسی نسبت به تحرکات امنیتی و تأثیرات آن بر مذاکرات دولت ابراز نگرانی کنند. این تحرکات، در حالی که مذاکرات دولت به مراحل حساس خود رسیده، میتواند تأثیر مستقیمی بر میزان تمایل گروههای مختلف برای رسیدن به توافق داشته باشد.
۴. اختلافات در سهمبندی وزارتخانهها
در کنار این مسائل، بحث بر سر تصاحب وزارتخانههای کلیدی همچنان یکی از موانع اصلی در تشکیل دولت است. گروههای مختلف بر سر وزارتخانههایی همچون وزارت دارایی، کشور، دفاع و انرژی اختلافنظر دارند. حزبالله و امل خواستار تثبیت وزارت دارایی در اختیار شیعیان هستند، در حالی که نخستوزیر تلاش دارد تا از تقسیم سنتی و انحصاری وزارتخانهها جلوگیری کند.
در همین حال، برخی منابع نزدیک به دولت اعلام کردهاند که "هیچ توافقی هنوز نهایی نشده است" و همین موضوع، آینده دولت را در هالهای از ابهام فرو برده است.
۵. آینده مذاکرات و نقش جامعه بینالمللی
با توجه به تشدید بحران اقتصادی و فشارهای داخلی و خارجی، جامعه بینالمللی از جمله فرانسه و سازمان ملل بر ضرورت تشکیل سریع دولت در لبنان تأکید کردهاند. اما اختلافات داخلی، فشارهای امنیتی از طریق تحرکات پهپادی و میدانی، و عدم توافق بر سر کابینه، روند تشکیل دولت را بیش از پیش پیچیده کرده است.
با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که اگرچه تحولات اخیر میتواند چالشی جدی برای دولت جدید ایجاد کند، اما هنوز فرصتهایی برای توافق و خروج از بنبست سیاسی وجود دارد.