در سالهای اخیر یگان های پهپادی در نیروی هوایی ارتش روند رو به توسعه ای داشته اند. علاوه بر پهپادهایی نظیر ابابیل-۳، مهاجر-۴ و کرار که ساخت سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع هستند خود نیروی هوایی نیز متناسب با نیاز خود، پهپاد شناسایی و رزمی کمان-۱۲ را ساخته است. در این رزمایش علاوه بر پهپاد کرار و کمان-۱۲ یک پهپاد انتحاری به نام آرش نیز معرفی شد.
پهپاد کمان-۱۲ ساخت نیروی هوایی ارتش
پهپاد کرار به گفته مسئولین رزمایش هم در اجرای عملیات جنگ الکترونیک و هم بمباران هوایی شرکت داشت. این پهپاد در رزمایش اخیر اقدام به رهایی بمب ۵۰۰ پوندی یا ۲۲۵ کیلوگرمی نمود که با دقت خوبی به هدف اصابت کرد. این بمب از نوع سقوط آزاد و غیر هدایت شونده است و برای انهدام اهداف معمولی کاربرد دارد.
پهپاد کرار مسلح شده به بمب ۵۰۰ پوندی
رهایی بمب از پهپاد کرار از نمای دوربین نصب شده روی پهپاد
اصابت بمب به نزدیک دایره مرکزی هدف
اما کرارهای نهاجا قابلیت به کارگیری بمب های هوشمند و دورایستا را نیز دارند که بمب بالابان با برد ۲۵ کیلومتر یکی از آنها است. مشخص نشد پهپاد کرار در مأموریت جنگ الکترونیک از چه سامانه ای استفاده می کند اما نیروی هوایی ارتش غلاف های حامل تجهیزات جنگ الکترونیک قابل نصب روی هواپیما و پهپاد را توسعه داده است که احتمالاً کرار حامل یکی از همین غلاف ها بوده است.
پهپاد کمان-۱۲ قابلیت حمل سه موشک اخگر یا بمب های همرده با آن را دارد. البته در این رزمایش و نیز رزمایش مشترک ذوالفقار-۹۹، پهپاد کمان-۱۲ در نقش های شناسایی، هدفیابی و نظارت وارد عمل شد.
پهپاد کمان-۱۲ | سامانه الکترواپتیکی پایدار شده در زیر دماغه
تصاویر ارسالی از اهداف و قفل اپتیکی روی آن
پهپادهای انتحاری از جمله تسلیحاتی هستند که عملکرد قابل توجه آنها در جنگ اخیر قره باغ بار دیگر ارزش عملیاتی بالای آنها را نشان داد. در ایران نیز از دو دهه پیش انواعی از پهپادهای انتحاری ساخته شده بودند.
پهپاد آرش که البته تصویر مناسبی از آن منتشر نشد تا بتوان نگاه دقیقتری به ویژگی های آن داشت اما اعلام شد که در این رزمایش با طی مسافت ۱۰۰ کیلومتر به هدف رسیده و پس از شیرجه از ارتفاع پائین روی هدف به دقت به آن اصابت کرده است. با توجه به مشابهت های این پهپاد با نمونه کیان در نیروی پدافند هوایی ارتش احتمالاً این پهپاد برد بسیار بیشتری دستکم تا ۵۰۰ کیلومتر دارد.
شیرجه پهپاد آرش روی هدف
نمایشگر ایستگاه زمینی و کنترل پهپاد انتحاری آرش نشان می دهد که این پهپاد در ارتفاع ۲۹۸ متری با سرعت ۳۲۴ کیلومتر بر ساعت روی هدف شیرجه رفته است
عملیات ترکیبی پهپاد و جنگنده
یکی از ویژگی های نیروهای هوایی پیشرفته دنیا، اجرای عملیات های ترکیبی توسط پرنده های بدون سرنشین و هواپیماهای رزمی سرنشین دار است. پهپادها در چنین مأموریتی عمدتاً در نقش هدفیابی برای هواپیماهای جنگنده پیش رسیدن آن به منطقه هدف عمل می کنند.
جنگ الکترونیک، نشانه گذاری لیزری و عملیات های فریب از دیگر فعالیت های پهپادها در چنین نقشی است.
علاوه بر ارزش هایی که این عملیات ترکیبی به قابلیت های رزمی نیروی هوایی می افزاید، به کارگیری سامانه های مخابراتی امن و تجهیزات الکترونیکی لازم برای دریافت و به کار گیری اطلاعات در هواپیمای جنگنده به طوری که در شرایط مختلف این ارتباط پایدار بماند و مأموریت تا انتها انجام شود از دیگر وجوه مهم در پس پرده رسیدن به توانایی عملیات ترکیبی پهپاد و جنگنده است.
با توجه به تنوع مناسبی از پهپادها که در نیروی هوایی ارتش به وجود آمده این نوع عملیات ترکیبی در مأموریت های مختلف قابل اجرا بوده و مؤلفه بسیار مهمی به توانمندی تأثیرگذاری نیروی هوایی ارتش روی صحنه رزم ایجاد می کند.
امروزه با وجود پهپادها، فانتوم ها(F-4 و RF-4E) به علت قابلیت حمل محموله های سنگین، جنگ الکترونیک و سرعت و برد پروازی بالا، در برخی مأموریت ها اولویت اول را دارند.