پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی ایران در یک دهه اخیر به خوبی ارزش بالای خود را در زمینه های نظارت و شناسایی، هدفیابی و اصلاح آتش زمینی و اجرای عملیات تهاجمی در میادین نبرد منطقه نشان داده اند. این نمایش واقعی قدرت ممکن نبود مگر به پشتوانه چند دهه تلاش بی وقفه توسط متخصصان صنعت دفاعی در وزارت دفاع، نیروهای مسلح شامل ارتش و سپاه و مراکز دانشگاهی و پژوهشی و شرکت های بخش خصوصی.
در جدیدترین نمایش دستاوردهای دفاعی در عرصه
پهپادی، چند رخداد ارزشمند برای
پهپادهای شناسایی-رزمی کشور حاصل شد. این رونمایی در محل شرکت هواپیماسازی ایران (هسا) در اصفهان صورت پذیرفت.
چهار دسته
پهپادهای فطرس، کرار، ابابیل و مهاجر در زمره
پهپادهایی بودند که در رونمایی امروز حضور داشتند.
پهپاد کرار به عنوان یکی از
پهپادهای ارزشمند ایرانی که سابقه معرفی آن دقیقاً به 10 سال پیش و در روز صنعت دفاعی سال 1389 می رسد انواع عملیات های هدف پرنده، بمباران و دفاع هوایی با موشک و به صورت انتحاری را در مجموعه توانمندی های خود دارد.
اصابت با دقت قابل قبول برای بمب سقوط آزاد پرتاب شده از پهپاد کرار
این
پهپاد از یک موتور مینی توربوجت از خانواده طلوع استفاده کرده و تاکنون تعداد زیادی از آن تولید و استفاده شده است. پیش از این موشک کروز دریایی برد کوتاه کوثر، بمب 500 پوندی یا 225 کیلوگرمی و موشک شفق، نیز بمب های دورایستای نقطه زن یاسین و بالابان را در شمار تسلیحات
پهپاد کرار مشاهده شده بودند. در مراسم امروز موشک آذرخش، بمب هدایت لیزری 500 پوندی، نمونه ای جدید از بمب بالابان و بمب خوشه ای سیمرغ نیز به فهرست فوق افزوده شدند.
تسلیحات مختلف پهپاد کرار؛ بمب سیمرغ (کادر مشکی و سفید)، انواع قدیم و جدید بمب بالابان (کادر زرد)، بمب هدایت لیزری 500 پوندی (کادر قرمز)
بمب یاسین (کادر مشکی)، موشک آذرخش (کادر زرد) و بمب هدایت لیزری (کادر قرمز)
در این مراسم سکوی پدافندی پهپادهای کرار مشاهده شد که حامل این پرنده بدون سرنشین برای اجرای مأموریت های دفاع هوایی است. کرار هم با تجهیز به موشک هوا به هوا از خانواده شفق قابلیت درگیری با انواع اهداف هوایی و هم با استفاده از جستجوگر اپتیکی نصب شده در دماغه امکان درگیری مستقیم با طیفی از اهداف پروازی متناسب با قابلیت های دینامیکی خود را دارد. این پهپادها با نیاز به کمترین نفرات و نیروی انسانی در مناطق دورافتاده و متعدد کشور و نیز در خود پایگاه های پدافندی و امکان نظامی قابل ذخیره سازی هستند. با توجه به عدم نیاز به باند پرواز برای بلند شدن این پهپاد و استفاده از راکت کمکی برای بلند شدن این پهپاد می تواند عملیات خود را از هر نقطه ای آغاز کند. با اتصال به شبکه یکپارچه دفاع هوایی کشور متناسب با نوع اهداف متخاصم مأموریت رهگیری به پهپادهای کرار داده شده و امکان درگیری مستقیم یا با استفاده از موشک هوا به هوا توسط پهپاد کرار وجود دارد.
پهپاد کرار رهگیر مجهز به موشک (سمت راست) و دارای جستجوگر اپتیکی در دماغه (سمت چپ)
موشک آذرخش به عنوان موشک جدید مناسب برای
پهپادها و بالگردها در سال های اخیر رونمایی شده بود. این موشک با بهره گیری از جستجوگر اپتیکی پیشرفته و موتور سوخت جامد ضمن سرعت پروازی بالا و برد مناسب با دقت بسیار بالایی امکان انهدام اهداف زمینی و برخی اهداف هوایی را دارد. به دلیل وزن سبک و حدوداً 70 کیلوگرمی این موشک امکان نصب 3 فروند از آن روی
پهپادی مانند کرار وجود دارد.
بمب سیمرغ نیز که امروز به زمره تسلیحات کرار افزوده شد، سلاح مؤثری علیه تجمع نفرات و اهداف سبک و بدون حفاظت زرهی است که کارایی انواع مشابه آن در نبردهای مختلف به اثبات رسیده است. با تجهیز کرار به این بمب، امکان اجرای عملیات تهاجمی سبک و پشتیبانی نزدیک از خطوط نبرد یا علیه تجمع شناسایی شده دشمن در کمترین زمان ممکن و با پرواز کرار از نزدیک مناطق عملیاتی ممکن می شود.
نمونه جدید بمب بالابان مشاهده شده در مراسم امروز، بر خلاف نمونه قبلی از یک دماغه نوک تیز به جای دماغه مدور برخوردار است. نوع دماغه مدور برای نصب جستجوگر اپتیکی مناسب بود ولی نیروی مقاومت هوا (پسا) بیشتری به بمب تحمیل می کرد. در نمونه جدید به دلیل استفاده از شکل مخروطی پسای آیرودینامیکی کمتر و در نتیجه برد بیشتری به دست می آید. برد بمب 125 کیلوگرمی بالابان پیش از این 25 کیلومتر بود. این بمب از هدایت ترکیبی ناوبری GPS/INS استفاده می کند.
بمب هدایت لیزری 500 پوندی نیز که قبلاً در شمار تسلیحات هوا به سطح هواپیماهای جنگنده و بمب افکن کشور قرار داشت و در ایران نیز نمونه موتور آن به نام ستار-4 توسط نیروی هوایی ارتش به تولید رسیده است، یک سلاح نقطه زن با خطای در حد صفر است که علیه اهداف مختلف با اهمیت قابل به کارگیری است. با تجهیز
پهپادها به عنوان یکی از ابزارهای رزمی مهم در عملیات های هوایی عصر حاضر به بمب های هدایت لیزری امکان انهدام اهداف مهم به صورت بسیار دقیق و با کمترین خسارت جانبی ممکن شده است.
پهپادهای آمریکایی ام-کیو-1 و ام-کیو-9 نیز از جمله به کارگیرندگان این رده از بمب های هدایت لیزری هستند. نکته مهم این است که امکان هدایت بمب های لیزری توسط
پهپادهای دیگر ساخت داخل وجود داشته و در نتیجه
پهپاد حامل بمب می تواند به سرعت پس از رها کردن بمب از منطقه خارج شود.
یکی دیگر از تازه های
پهپادی مشاهده شده در مراسم روز صنعت دفاعی تجهیز
پهپاد مهاجر-6 به چهار بمب هواپرتاب قائم بود. پیش از این تنها 2 بمب روی این
پهپاد به کارگیری شده بود.
پهپاد مهاجر-6 جزء جدیدترین دستاوردهای حوزه
پهپادی کشور است که در فروردین 1396 رونمایی شده بود. انواع جدید از خانواده بمب های هواپرتاب و سبک و هدایت شونده قائم نیز در سال 1398 رونمایی شده بودند. با افزایش تعداد بمب ها یا موشک های قابل حمل توسط
پهپادها، اثرگذاری آنها در عملیات رزمی به مراتب بیشتر می شود.
دستکم 7 پهپاد مهاجر-6 در مراسم امروز مشاهده شد که برخی مجهز به 4 بمب هواپرتاب شده اند
مهاجر-6 مجهز به 4 فروند بمب یا موشک هوا به سطح
همین رویکرد در مورد
پهپاد شناسایی راهبردی فطرس نیز مشاهده شد. پس از سالها سکوت خبری در مورد این
پهپاد مشخص شد که نیروی زمینی سپاه اولین مشتری قطعی این
پهپاد دوربرد با مداومت پروازی 24 تا 30 ساعت است.
پهپاد راهبردی فطرس
پیش از این فطرس به دو موشک هدایت لیزری قائم-114 مجهز شده بود اما در مراسم امروز هم شاهده افزایش تعداد سلاح ها به 6 عدد بودیم و هم تنوعی از سلاح ها شامل بمب قائم و موشک هوا به سطح مشاهده شد. این امر علاوه بر افزایش قابلیت رزمی پهپاد فطرس به افزایش انعطاف پذیری عملیاتی آن در درگیری با اهداف مختلف منجر می شود.
پهپاد فطرس مجهز به دو بمب قائم و چهار موشک از خانواده سدید
پهپاد فطرس مجهز به تسلیحات جدید
در سال گذشته پهپاد ابابیل-3 نیز به بمب های هواپرتاب قائم مجهز شده و از یک پهپاد صرفاً شناسایی به پهپادی با قابلیت انهدام اهداف تبدیل شده بود. این امر با توجه به تعداد تولیدی بسیار بالای پهپاد ابابیل-3 که هم در داخل کشور و هم در نبرد علیه تروریست های بین المللی در عراق و سوریه حضور پررنگی داشته بسیار با اهمیت است زیرا با تبدیل این تعداد بالا از پهپادهای ابابیل-3 به پرنده ای با قابلیت شناسایی و رزمی توأمان توان ضربه زدن به دشمن در هر لحظه افزایش می یابد.
پهپادهای کرار و ابابیل-3
در واقع دشمن حتی در نقل و انتقالات عادی خود که قبلاً توسط این
پهپادها صرفاً رصد می شد و لزوماً فرصت حمله با تسلیحات توپخانه ای یا بالگردها و هواپیماهای رزمی وجود نداشت امروزه در امان نبوده و در صورت تشخیص ارزشمندی هدف تحت نظارت، قابلیت انهدام دقیق آن با بمب ها و موشک های نقطه زن سبک وجود دارد. در نتیجه امکان حمله مؤثر، سریع و ارزان قیمت در مقایسه با روش های اشاره شده به وجود می آید.
دقت بسیار بالای بمب قائم رها شده از پهپاد ابابیل-3
مجموعه
پهپادی کشور به عنوان یکی از ارزشمندترین نمادهای رشد و پیشرفت صنعت دفاعی کشور در سال های پس از انقلاب مطرح است که تولد آن در دل دوران دفاع مقدس صورت گرفته و با اتکا به نیروهای جوان و متخصص در دهه های پس از جنگ رشد چشمگیری داشته و با حضور مؤثر در عملیات علیه دشمن در منطقه غرب آسیا جایگاه خود را در راهبردهای دفاعی و تهاجمی کشور تثبیت کرده است. این توان بالا با ترکیب با تسلیحات نقطه زن و پیشرفته به اثرگذاری به مراتب بالاتری دست یافته و در آینده نیز این مسیر با قدرت ادامه خواهد داشت.