در دهههای گذشته استفاده از
پهپاد در طیف وسیعی از کاربردها موجب سهولت در دسترسپذیری تجاری
پهپادهای کوچک شد. هر چند در نگاه اول این پرندهها میتوانند راهحلهای مقرونبهصرفهای در صنایع مختلف ارائه دهند، اما گسترش روزافزون آنها نگرانیهایی را نیز ایجاد کرده است. به عبارتی دیگر به همان اندازه که
پهپادها ابزارهای مفید و مهمی هستند،گاهی اوقات میتوانند تهدید به حساب بیایند. این تهدیدات میتواند از حملههای تروریستی و به خطر افتادن جان مسافران هواپیما تا جاسوسی و حتی بمبارانهای هوایی را شامل شود. از اینرو مشکلاتی از این دست موجب شد تا محققان راهحلهایی برای جلوگیری از ورود پهپادها به مناطق غیرمجاز، نابود کردن آنها یا به دام انداختنشان ارائه کنند. به عبارتی دیگر تغییر سریع فناوری در جهان امروز اثراتی را بر بخش دفاعی کشورها گذاشته است. بدون شک این اثرات موجب پیچیدگی جنگهای آینده خواهد شد. از اینرو ارتقای توانمندیهای نظامی میتواند در حل چالشهای پیشرو مفید باشد. در سالهای اخیر
پهپادهای کوچک به دلیل ارزان و در دسترس بودن به تهدیدی برای نیروهای نظامی تبدیل شدهاند.
بنابراین همانطور که فناوریهای
پرنده های بدون سرنشین به سرعت در حال تکامل هستند، جای تعجب نیست که فناوریهای
ضد پهپادی (
Counter-UAV یا
C-UAV یا
Counter-Drone) به خوبی توسعه پیدا کنند. به عنوان نمونه ارتش ایالات متحده آمریکا در حال حاضر از رویکردهای
ضد پهپاد چند لایه برای مقابله با تهدید
هواپیمای بدون سرنشین استقبال میکند. هر چند در سالهای اخیر شرکتهای زیادی اقدام به معرفی راهکارهایی برای مسئله کردهاند، اما هنوز یک روش واحد وجود ندارد که بتواند هر تهدیدی را شناسایی و کاهش دهد.
عملیاتهای
C-UAV را میتوان به عنوان یک فناوری پیشرفته دانست که هدف آن شناسایی و/یا ایجاد مانعی برای جلوگیری از انجام عملیات
هواپیماهای بدونسرنشین است. در سالهای اخیر نگرانیهای زیادی در رابطه با رشد تهدیدهای امنیتی از سوی
پهپادها برای بخشهای نظامی و غیرنظامی ایجاد شده است و به دنبال آن یک بازار بزرگ برای فناوریهای
ضد پهپادی شکل گرفته است. طبق گزارشی که
مرکز تحقیقات پهپاد در دانشگاه بارد نیویورک ارائه کرده است، تا نیمه سال 2018 حدود 235 محصول مختلف
ضد پهپادی در سراسر دنیا به بازار ارائه شده یا در حال توسعه هستند.
در سال 2003 سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) یک پروژه تحقیقاتی 10 ساله را برای بررسی راهکارهای دفاعی در مقابل اهداف هوایی کوچک و با سرعت آهسته تعریف کرد. هدف این پروژه دستیابی به سیستمهای زمینی بود که بتواند به خوبی از مناطق امنیتی و خاص در برابر حملات هوایی یا جاسوسی این نوع اهداف محافظت کند. البته ناتو هرگز نتایج حاصل از این تحقیقات را بهصورت عمومی منتشر نکرد.
در کشورهای عراق و سوریه گروههای نظامی و شبهنظامی زیادی هستند که با انواع مختلفی از
پهپادها برای عملیاتهای جنگی کار میکنند. به عنوان مثال داعش از
پهپادهای کوچک برای کمک به هدایت خودروهای انتحاری استفاده میکند. برخی از همین گروهها با نصب مواد منفجره به
پهپاد، یک وسیله اسباببازی ارزان قیمت را به یک موشک خطرناک هدایتشونده تبدیل میکنند. بر اساس یک خبر منتشر شده از سوی وبسایت اکونومیست، داعش ادعا کرده در سال 2017 بیش از 200 حمله را به این صورت در کشورهای عراق و سوریه ترتیب داده است. در ژانویه 2018 مقامات روسی اعلام کردند طی یک ماه حدود 45
پهپاد کوچک به پایگاههای این کشور در سوریه حمله کردهاند. اگرچه بیشتر این حملات ناموفق بوده است، اما این حجم از عملیاتها بیانگر پیشرفت زیاد گروههای تروریستی در استفاده از
پهپادها برای حملات نظامی است. حتی اگر
پهپادهای مورد نظر در انجام هدف اصلی خود ناموفق شوند، اما همچنان یک تهدید جدی برای حریم هوایی و مناطق زمینی اطراف محسوب میشوند. در سال 2017 یکی از مقامات امریکایی اعلام کرد پرواز گسترده
پهپادها در سوریه باعث شده است تا این کشور هیچ کنترلی روی حریم هوایی کمتر از 3500 پا نداشته باشد.
تصویری از یک پهپاد تجهیز شده به بمب که در حمله به پایگاههای نظامی روسیه در کشور سوریه ناکام بوده است
میتوان گفت در آینده
پهپادها از بزرگترین تهدیدها برای امنیت مکانهای عمومی، مناطق نظامی و نواحی محافظت شده محسوب میشوند. بنابراین دولتها به دنبال خرید یا دستیابی به فناوریهای
ضد پهپادی هستند که بتوانند در مقابل اینگونه تهدیدها به خوبی از نیروهای انسانی و زیرساختهای خود دفاع کنند. در حال حاضر صدها میلیون دلار برای سیستمهای
ضد پهپاد که شامل طیفی از محصولات برای مقابله با
پهپادهای بزرگ یا کوچک نظامی و غیرنظامی هستند، هزینه میشود. اما بیشتر تلاشها روی
پرنده های بدون سرنشین کوچک تمرکز دارد که به سرعت در حال رشد هستند.
امروزه مردم به راحتی میتوانند با مبلغ حدود 15 دلار یک
پهپاد را از فروشگاههای اینترنتی خریداری کرده و با آموزش کوتاه مدت، آن را بر فراز مکانهای عمومی به پرواز درآورند. هرچند دولتها محدودیتهای خاصی برای استفاده از این نوع وسایل پرنده وضع کردهاند، اما قیمت پایین دستگاه و پیچیده بودن ردگیری فرد کنترلکننده، باعث میشود
پهپادها یک وسیله مناسب برای انجام عملیاتهای خرابکاری یا تروریستی باشند.
آقای دیو بیسی رئیس شرکت تحقیقات دفاعی
SRC در اینباره میگوید: «تهدیدهای مربوط به
پرنده های بدون سرنشین با ازدیاد
پهپادهای ارزان قیمت بسیار شدت گرفته است. از جمله این تهدیدها میتوان به اختلال در سفرهای هوایی یا پرواز یک
پهپاد در مکانهای عمومی اشاره کرد. برخی از
پهپادهای موجود در بازار کاملا خودکار عمل کرده و کاربر میتواند از قبل برای حرکت و عملیات آن برنامهریزی کند. بنابراین به دلیل عدم وجود سیگنالهای ارتباطی، روشهای
RF قادر به شناسایی آنها نیستند. این به این معناست که اکنون لایههای دفاعی مدرنتری مورد نیاز است.»
در حال حاضر SRC در حال توسعه مجموعه حسگرهای حرکتی برای نظارت و حمله الکترونیکی چندمنظوره و همچنین دوربینهای پیشرفته و ردیابی نوری است. از اینرو این شرکت برای ارتقاء همه فناوریهای خود، سرمایهگذاری قابل توجهی در زمینه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین کرده است.
شناسایی اهداف
هنگامی که صحبت از
ضد پهپاد میشود، نیاز به قابلیتهای تشخیص و ردیابی یک هدف است. بنابراین سیستم مورد نظر نیاز به بررسی کامل آسمان تحت پوشش خود دارد. برای این منظور محصولات مختلفی به بازار عرضه شده که از بین آنها میتوان به پلتفرم نرمافزاری
SkyDome اشاره کرد که وظیفه نظارت بر حریم هوایی از پیش تعریف شده را دارد و میتواند بهصورت بلادرنگ حضور
پرنده های بدون سرنشین مخرب و نفوذی را تشخیص دهد. با کمک رادار
TrueView یک نمای 360 درجه از ناحیه مورد
نظارت و ترافیک هوایی موجود در آن در اختیار نرمافزار قرار گرفته و
SkyDome با توجه به قوانین تعریف شده برای آن ناحیه، در صورت تشخیص هرگونه تهدید عکس العمل نشان خواهد داد. این پلتفرم به طور کامل در نسخه شماره 36 مجله اویونیک شرح داده شده است.
نکته دیگری که باید در نظر گرفته شود این است که واکنش شما باید متناسب با هزینه مربوط به هدف باشد. به عبارتی اختصاص یک رهگیر که برای شما دهها هزار دلار هزینه داشته باشد تا بتواند یک
پرنده بدون سرنشین 200 یا 500 دلاری را شناسایی و تخریب کند، رویکرد مناسبی نیست. البته ممکن است در برخی موارد برای حفظ داراییهای با ارزش لازم و ضروری باشد اما مطمئناً روش اقتصادی و مقرون بهصرفهای برای مقابله با تهدید نیست. به همین دلیل
جنگ الکترونیک و سایبری رویکردهای خوبی هستند، زیرا با در نظر گرفتن هزینههای نگهداری و عملیات، برای گیر انداختن هدف هزینه کمتری را خواهید پرداخت.
مایک بلادز رئیس بخش دفاعی در شرکت تحقیقاتی
Frost & Sullivan در اینباره میگوید: «ما انتظار داریم ارتش سرمایهگذاریهای خود را در زمینههای پیشرفتهتر مانند هوش مصنوعی ادامه دهد. به طوریکه بتوان
پرنده های بدون سرنشین را از راه دور تشخیص داد. بنابراین به رادارهایی نیاز است که بتوانند چیزهای کوچک که با سرعت کم و زیاد پرواز میکنند را تشخیص دهند. همچنین سیستمهای الکترونوری/ مادون قرمز (
EO/IR) به دلیل امکان تشخیص محموله هدف، گزینههای مناسبی هستند. هنگامی که موردی در رادار مشاهده شد میتوان با یک دوربین نشان داد که آیا محموله آن خطرناکی است یا خیر. همچنین اگر سیستم با فناوری هوش مصنوعی تجهیز شده باشد هدف را به صورت خودکار شناسایی میکند و نیازی به حضور عامل انسانی برای تشخیص
پرنده بدون سرنشین وجود نخواهد داشت.»
- رادار: برخورد امواج رادیویی به پهپاد و بازگشت آن به رادار باعث شناسایی پهپاد میشود. این روش مزایا و معایب مختلفی دارد. الگوریتمهای پیشرفته امروزی در رادارها میتواند تفاوت بین یک پهپاد کوچک و پرنده را تشخیص دهد. از طرف دیگر رادارها در مکانهایی با عوارض زمینی طبیعی و مصنوعی زیاد کاربرد چندانی ندارند.
- امواج رادیویی: پهپادها معمولا از فرکانسهای رادیویی خاص برای ارتباط با کنترلر استفاده میکنند. یک سیستم میتواند بهطور مداوم این فرکانسهای مشخص را اسکن کند.
- الکترونوری (تصویری): پهپاد بر اساس تصاویر ویدئویی تشخیص داده میشود.
- مادون قرمز: در این روش پهپادها با اثر دمایی خود توسط سیستم تشخیص داده میشوند.
- صوتی: موتور پهپادها و حرکت ملخ آنها صدای خاصی را تولید میکند که میتواند توسط یک سیستم با حسگرهای صوتی شناسایی شود.
- حسگرهای ترکیبی: برخی از رویکردها انواع مختلف حسگرها را برای تشخیص دقیق تر پهپاد با یکدیگر ادغام میکنند. بنابراین استفاده از تشخیص چندگانه احتمال تشخیص موفقیتآمیز را افزایش میدهد.
رویکرد دفاع لایهای (Layered Defense) به عنوان موثرترین راه جلوگیری از نفوذ و سوء استفاده از نقاط ضعف امنیتی عنوان میشود. در این رویکرد چند فناوری برای حفاظت از محیط با یکدیگر ترکیب میشوند. به عبارتی دیگر دفاع لایهای استفاده از کنترلهای امنیتی مختلف در سطوح مختلف برای محافظت از داراییها در برابر تهدیدها است. تعداد لایهها و اقدامات امنیتی بستگی به تهدید و اهمیت داراییها دارد.
بسیاری از رویکردهای
ضد پهپادی روی فرکانس رادیویی (
RF) تمرکز دارند، زیرا بیشتر
پرنده های بدون سرنشین از نوعی لینک فرمان و کنترل
RF استفاده میکنند. اما در حال حاضر این رویکردها با حسگرهای مادون قرمز/ الکترونوری، رادار یا آکوستیک (صوتی) برای شناسایی کاملتر حسگرها ترکیب میشوند. از اینرو برای داشتن یک سیستم کامل لازم است تعاملی قدرتمند بین سازندگان حسگر با شرکتهای ساخت سلاح جمینگ یا تجهیزات انرژی مستقیم ایجاد شود. مشتریان نظامی
ضد پهپاد بیشتر به دنبال سیستمهای کاملا خودکار با معماری باز هستند تا بتوانند با توجه به محیط عملیاتی خود، حسگرهای مختلف مانند صوتی را در سیستم ادغام کنند.
از آنجا که آگاهی بیشتر از وضعیت میتواند برای جلوگیری از تهدیدها بسیار مناسب باشد،
شرکت ریتیون -
Raytheon یک حالت کنترل و فرمان به نام
Windshear ایجاد کرده است. در واقع این یک
سیستم ضد پهپاد است که امکان اتصال به دیگر حسگرها، رادارها و سیستمهای نوری را دارد. این کار به گرفتن تصاویر بهتر از آنچه وارد حریم هوایی شده است، کمک میکند.
هر چند سیستم
Windshear امکان اتصال و دریافت داده از رادارهای
کنترل ترافیک هوایی در مقیاس بزرگ را دارد، اما هدف از ساخت آن جستجو و ردگیری دقیق اهداف در محدوده 100 تا 1000 پایی است. یکی از کاربردهای اصلی این سیستم محافظت از حریم هوایی فرودگاهها است. در صورت ورود
پهپاد به فضای هوایی فرودگاه، سیستم در اولین اقدام با روشن کردن آژیر، اپراتور یا کنترلر برج را از وجود تهدید آگاه میکند.
پلتفرم ضد پهپاد WindShear شرکت ریتیون که قابلیت شناسایی و ردگیری و ایجاد اختلال در عملیات اهداف را دارد
مرحله بعد از شناسایی
پهپاد، ایجاد یک اختلال در عملیات آن است. مشابه با مرحله شناسایی، برای اخلال در عملکرد
پهپاد نیز روشها و فناوریهای مختلفی در دسترس است. هر یک از این روشها میتواند در موقعیتها و اهداف متفاوت، بازخورد بهتری نشان دهد.
یکی از روشهای تضعیف
پهپادهای مخرب استفاده از انرژي مستقیم (
Directed Energy) مانند
فناوری های ضد پهپادی لیزر و ریزموج است. فناوری ریزموج به اندازه لیزر مخرب نیست اما میتواند با سوزاندن
قطعات الکترونیکی پهپاد، آن را از کار بیاندازد. در واقع این روش پرنده را نابود نمیکند، بلکه فقط مانند لیزر آن را میسوزاند. در همین راستا
شرکت ریتیون نیز
سیستم های ضد پهپادی لیزری و ریزموج خود را ارائه داده است. این سیستم جنگافزاری لیزری با انرژی بالا
[1] (
HEL WS) میتواند بیش از 40 هدف
پهپادی که به سمتش میآیند را تخریب کند. از مهمترین مزایای
HEL این است که با قدرت لیزر 10 کیلووات میتواند برد نسبتا طولانی (در محدوده 3 تا 5 کیلومتر) را پوشش داده و چند
پهپاد را با سرعت زیاد هدف قرار دهد.
سیستم جنگافزاری لیزری با انرژی بالا (HEL WS)، محصول شرکت ریتیون
محصول
ضد پهپادی دیگر ریتیون ریزموج توان بالا
[2] (
HPM)است که به
Phaser معروف شده و میتواند مکمل خوبی برای
HEL باشد. این روش به اندازه
HEL برد وسیعی ندارد، اما از آنجا که پرتو آن پهنتر از پرتو لیزر است میتواند
UASها را بهطور همزمان در پرتو خود تخریب کند.
ریزموج قدرتمند ریتیون (HPM) که با نام Phaser شناخته شده است
از دیگر روشهای اخلال در
عملیات پهپادها میتوان به نفوذ به لینک ارتباطی با کنترلکننده یا ایجاد تداخل در سیگنالهای
GPS اشاره کرد. هر چند این روشها میتواند به خوبی در
عملیات پهپاد اخلال ایجاد کند و حتی کنترل آن را کاملا بدست گیرد، اما محدودیتهای مخصوص به خود را داشته و نمیتوان در تمام موارد و موقعیتها از آن استفاده کرد.
در برخی از فرودگاههای جهان از پرندههای زنده و آموزش دیده همچون عقاب برای
شکار پهپادهای مزاحم استفاده میشود. این روش در مورد به دام انداختن یک
پهپاد کوچک مناسب است، اما در بسیاری از موارد نمیتواند روشی قابل اطمینان محسوب شود.
حمله به پهپاد مزاحم از طریق یک
پهپاد خودی نیز میتواند یک روش هوشمندانه نظامی باشد. برای مثال
شرکت ریتیون به سفارش ارتش ایالات متحده یک
سیستم بدون سرنشین با نام
Coyote ساخته است. این
پهپاد دارای یک کلاهک با قابلیت جستجوی پیشرفته برای شناسایی اهداف است.
پهپاد مورد نظر میتواند در صورت لزوم به هدف نزدیک شده و با آن برخورد کند.
سیستم بدون سرنشین Coyote برای مقابله با پهپادهای مزاحم
بنابراین به طور کلی میتوان فناوریهای اخلالگری در
سیستم های ضد پهپاد را در موارد زیر خلاصه کرد:
- جمینگ امواج رادیویی: در این روش سیستم با ایجاد حجم زیادی از امواج رادیویی، ارتباط رادیویی بین پهپاد و اپراتور آن را مختل میکند. زمانیکه ارتباط قطع شود پهپاد یا سقوط میکند یا به مرکز اصلی خود برمیگردد.
- جمینگ GNSS: این روش سیگنالهای ناوبری ماهوارهای را مختل میکند. در این حالت نیز پهپاد یا سقوط میکند یا به مرکز برمیگردد.
- هک نرمافزاری: در این روش فردی با تجربه از طریق نرمافزار به لینک ارتباطی پهپاد نفوذ کرده و کنترل پهپاد را بدست میگیرد.
- لیزر: بخشهای مهم و اصلی پهپاد توسط انرژی مستقیم (لیزر) از کار افتاده و پهپاد سقوط میکند.
- تور یا دام: این روش برای به دام انداختن پهپاد کاربرد دارد.
- مهمات حرکتی (پرتابی): در این روش از گلوله و موشک برای منهدم کردن پرنده استفاده میشود.
- رویکرد ترکیبی: برخی از سیستم های ضد پهپاد از ترکیب چند روش برای مقابله با پهپادهای دشمن استفاده میکنند.
استفاده از پرندههای زنده برای شکار پهپادهای مزاحم. به منظور جلوگیری از آسیب رساندن ملخهای پهپاد به پرنده، پاهای آن با یک حفاظ مخصوص پوشیده میشود
سیستم ضد پهپاد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران که از روش جمینگ RF استفاده میکند
مساله پرواز تجمعی(Swarm)
فناوری
Swarm پرواز تعداد زیادی
پرنده بدون سرنشین است که در یک ماموریت مشترک با یکدیگر همکاری میکنند. اگر به خاطر داشته باشید اینتل در المپیک زمستانی کره جنوبی نمایشی از پرواز دسته جمعی 1218
پرنده بدون سرنشین را به نمایش گذاشت و رکورد جهانی از تعداد زیاد این سیستمها را ثبت کرد. رشد روز افزون این فناوری مقامات نظامی و غیر نظامی را کاملا نگران پتانسیل فناوری
swarm برای انجام عملیاتهای تروریستی یا خرابکارانه کرده است.
در این نوع فناوری اهدافی که ممکن است مورد حمله قرار گیرد، میتواند شامل رویدادهای بزرگ مردمی، استادیومها و پایگاههای عملیاتی که داراییهای با ارزشی مثل هواپیما و سیستمهای دفاعی دیگر در آنجا قرار دارد، باشد. شرایطی را تصور کنید که در یک محیط عمومی یا یک فرودگاه بیش از 50
پهپاد بهطور همزمان اقدام به انجام عملیات خرابکارانه کنند.
حتی اگر یک عامل مخرب 50
پرنده بدون سرنشین را بهصورت همزمان پرتاب کند و درحالیکه با یکدیگر همکاری نکنند، باز هم یک تهدید نامتقارن و خطرناک است. شما میتوانید 50 فروند
پهپاد را با 50 هزار دلار بخرید و میلیونها دلار خسارت وارد کنید.
پرنده های بدون سرنشین دارای مکانیزم پرتاب بسیار ساده هستند و عاملان مخرب میتوانند نقطهمسیرها را انتخاب کرده و پرندهها را روی هدف سقوط دهند. حتی اگر آن پرنده در پرواز تجمعی نباشد میتواند با مهمات کوچکی مانند نارنجک یا گلوله
40mm مجهز شود. حال اگر 20 یا 30
پرنده بدون سرنشین با این محمولهها به سمت هدف بیایند، فاجعهای وحشتناک رخ خواهد داد.
دستهای از
پهپادها که به سمت هدف حرکت میکنند تهدیدی را به وجود میآورند، اما در صورت پرواز تجمعی همین پرندهها، شرایط بسیار بدتر است؛ زیرا آرایش و نحوه حرکت آنها برای مقابله با هر کاری که شما انجام میدهید، به راحتی تغییر میکند. بنابراین ایدهای که پشت
swarm برای همکاری روی حمله به یک هدف است بسیار مهلک و کشندهتر از حمله نامنظم و پراکنده تعدادی
پهپاد خواهد بود. از اینرو لازم است نیروهای نظامی بتوانند چند
پرنده بدون سرنشین را بهطور همزمان هدف قرار دهند.
مساله پرواز تجمعی خصمانه به احتمال زیاد تبدیل به یک واقعیت میشود، زیرا گزارشها نشان میدهد که تاکنون برخی از کشورها قابلیتهای
swarm را آزمایش کردهاند. همزمان با توسعه فناوری پرواز تجمعی، روشهای ضد آن نیز در حال گسترش است. شرکتهای مختلفی محصولات ضد پرواز تجمعی را ارائه کردهاند که از مهمترین آنها میتوان به ریتیون و
SRC اشاره کرد. فناوریهای
SRC از جمله
Silent Archer و
SkyChaser برای شناسایی، ردیابی و از بین بردن یک
پرنده بدون سرنشین یا یک
swarm طراحی شدهاند. این سیستمها دارای چند رادار، دوربینهای الکترونوری و حرارتی، حسگرهای تشخیص جهت سیگنال، تجهیزات جمینگ و یک نمایشگر سه بعدی از محیط اطراف است که میتواند موقعیت دقیق اهداف را به کاربر نمایش دهد. نرمافزار هوشمند
Silent Archer به راحتی میتواند پرنده یا دسته پرندگان را از یک
پهپاد یا پرواز تجمعی
پهپادها تشخیص دهد. در صورتی که سیستمهای جمینگ برای مقابله با اهداف جوابگو نباشد، کاربر میتواند از موشک برای از بین بردن آنها استفاده کند.
فناوری ضد پهپاد SRC که بهصورت مفهومی روی یک وسیله نقلیه نظامی Stryker نشان داده شده است
شرکت ریتیون نیز اعلام کرده دو سیستم مایکروویو و لیزری این شرکت به دلیل داشتن ماهیت مکمل و مزیت نابودکردن اهداف با سرعت نور، یک گزینه مناسب برای مقابله با پرواز تجمعی و همزمان
UASهای مخرب است.
مقابله با اقدامات متقابل
پس از اینکه
مقابله با پهپادها امکانپذیر میشود، گام بعدی یافتن راهی برای مقابله با اقدامات متقابل
[3] است. اکنون نوعی رقابت تسلیحاتی در حال انجام است. همگام با توسعه و ارائه تعداد زیادی از سیستمها و رویکردهای
ضد پهپادی، سازندگان
پرنده های بدون سرنشین نیز به دنبال راهی برای مقابله با
ضد پهپادها هستند تا قابل ردیابی و حمله نباشند.
در حال حاضر صنعت کوچکی در حال ظهور است که
پرنده های بدون سرنشین ی میسازد که تشخیص آنها بسیار دشوار است. مهندسان برای رسیدن به این هدف روشهای مختلفی از جمله آنتنهای ضد فریبنده، سامانههای ضد فریب
GPS یا روشهای جدید برای کاهش اثر آکوستیک
پرنده های بدون سرنشین را بکار میگیرند. نمونههایی از
پهپاد تولید شده است که شما صدای بلند
پرتاب پهپاد و پرواز آن را تا زمانیکه به شما خیلی نزدیک شود، نخواهید شنید.
این تازه آغاز جنگ بین پهپادها و ضد پهپادها است ...
[1] high-energy laser weapon system
[2] high-power microwave
[3] counter the countermeasures